16 Φεβρουαρίου 2018

Αθήνα – Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου

Της Λίλας Κονομάρα
Φαντάζεστε να μπαίνετε σ’ ένα ταξί του οποίου ο οδηγός θα ξέρει να σας πάει σε οποιαδήποτε βιβλιοθήκη της Αθήνας χωρίς να του πείτε τη διεύθυνση; Φαντάζεστε μια νύχτα που υποφέρετε από αϋπνία, να μπορείτε να βρείτε ανοιχτό ένα βιβλιοπωλείο και να αγοράσετε το βιβλίο που επιθυμείτε; Φαντάζεστε ένα εστιατόριο που παραθέτει στο μενού του αποσπάσματα από διάφορα λογοτεχνικά βιβλία;

Αυτά και άλλα πολλά πρόκειται να γίνουν το 2018, επ’ ευκαιρία της ανακήρυξης της Αθήνας ως Παγκόσμιας Πρωτεύουσας Βιβλίου. Σε μια Αθήνα όπου τα βιβλιοπωλεία κλείνουν και το βιβλίο βάλλεται λόγω της κατάργησης της ενιαίας τιμής και της μακροχρόνιας έλλειψης μιας σοβαρής εθνικής πολιτικής, η είδηση αυτή φαίνεται πολύ ελπιδοφόρα.

Στη συνέντευξη τύπου που δόθηκε σήμερα, ο δήμαρχος Αθηναίων κος Γ. Καμίνης, η κα Α. Χαλκιαδάκη, αντιπρόεδρος του Οργανισμού Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του δήμου Αθηναίων και η εκπρόσωπος της Εθνικής Ελληνικής Επιτροπής για την UNESCO, κυρία Α. Τζιτζικώστα παρουσίασαν σε εκδότες, συγγραφείς, δημοσιογράφους κλπ. την ελληνική πρόταση που προκρίθηκε ανάμεσα σε πολλές άλλες. Ο θεσμός αυτός, ο οποίος ξεκίνησε το 2001 και υποστηρίζεται από μία επιτροπή εκπροσώπων της UNESCO και συνδέσμων εκδοτών και βιβλιοθηκονόμων, παρουσίασε φέτος ρεκόρ συμμετοχών.

Σύμφωνα με τον κύριο Καμίνη, οι βασικοί στόχοι της ελληνικής πρότασης είναι: 
  • η διάδοση της ανάγνωσης 
  • η διευκόλυνση της πρόσβασης στη γνώση και στην πληροφορία 
  • η επέκταση του δικτύου των βιβλιοθηκών 
  • η μετάφραση Ελλήνων συγγραφέων στο εξωτερικό 
  • η τουριστική ανάπτυξη της Αθήνας 
  • η αύξηση του συνεδριακού τουρισμού 
  • η ανάδειξη της Αθήνας σε προορισμό σύγχρονου πολιτισμού 

Ο κος Καμίνης έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην προσπάθεια να γίνει η Αθήνα ένα πραγματικό «χωνευτήρι ιδεών, μια πόλη φιλική στο βιβλίο» εγκαινιάζοντας έναν καινούριο κύκλο που ξεκινάει ήδη από το 2017 με την Documenta και με τη μεταστέγαση της Εθνικής Βιβλιοθήκης. Η επιτυχία της ελληνικής πρότασης έγκειται, όπως είπε, στη συνεργασία που αυτή προϋποθέτει με όλους τους φορείς – πανεπιστήμια, συγγραφείς, εκδότες, βιβλιοθήκες, αλλά και εταιρείες, μαζικά μέσα ενημέρωσης και συγκοινωνίας.


Η κα Χαλκιαδάκη, η ψυχή της πρότασης αυτής καθότι επικεφαλής της ομάδας διεκδίκησης και συντονίστρια του φακέλου υποψηφιότητας της Αθήνας, τόνισε την προτεραιότητα που θα δοθεί στο να γίνει αυτή η χρονιά μια αληθινή «γιορτή» για το βιβλίο, μια χρονιά όπου πολλοί άνθρωποι θα ανακαλύψουν πως πέρα από εργαλείο ζωής, το βιβλίο είναι πάνω απ’ όλα απόλαυση. Όλες οι εκδηλώσεις και οι δράσεις που προβλέπονται θα απευθύνονται σε όλες τις ηλικίες, στα παιδιά πρώτα απ’ όλα, αλλά και στους ενήλικες. Ιδιαίτερη μέριμνα θα δοθεί επίσης στους πρόσφυγες και τους μετανάστες που βρίσκονται στην Αθήνα, όπως και στους ξένους επισκέπτες. Η κα Χαλκιαδάκη παρουσίασε τους βασικούς άξονες των δράσεων:
*γιορτές ανάγνωσης,
*ανάδειξη των τόπων που σχετίζονται με τη γραφή και την ανάγνωση(πινακίδες σε δρόμους, σπίτια συγγραφέων, ιδιαίτερος φωτισμός κλπ.),
*δημιουργία χώρων φιλικών προς την ανάγνωση (καφέ, μπαρ κλπ.)
* συμβολή πρεσβευτών ανάγνωσης( εθελοντές αναγνώστες, δράσεις φιλαναγνωσίας σε σχολεία και βιβλιοθήκες)
*τριήμερες εκδηλώσεις κάθε μήνα (συναντήσεις με συγγραφείς, θεματικές εκθέσεις κλπ.)
*λευκές νύχτες ανάγνωσης (μία μέρα κάθε μήνα όσα βιβλιοπωλεία θέλουν θα μένουν ανοιχτά τη νύχτα)

Προβλέπονται τέλος δύο διαγωνισμοί σχετικοί με τα βιβλία αφής και γενικότερα την τέχνη της γραφής και της ανάγνωσης καθώς και δύο διεθνή συνέδρια με θέμα την πολιτική βιβλίου στην Ελλάδα και την ελευθερία του λόγου και της έκφρασης.

H μεγάλη γιορτή αυτή για το βιβλίο θα διαρκέσει έναν ολόκληρο χρόνο – από τον Απρίλιο του 2018 έως τον επόμενο Απρίλιο – στη διάρκεια του οποίου όλοι ευχόμαστε, με την ενεργή συμμετοχή μας, οι δράσεις αυτές να αποδώσουν καρπούς όχι μόνο για τις σημερινές αλλά και τις μελλοντικές γενιές.

ηλεκτρονική πηγή

Στη χώρα του ανορθολογισμού…



Δεν έχουμε μάθει να ζούμε με κανόνες και το έλλειμμα αυτό μεταφράζεται σε έλλειμμα της δημοκρατίας. Η ενσωμάτωση των κανόνων στη ζωή μας προϋποθέτει την καλλιέργεια του ορθολογισμού. Ο ορθολογισμός ορίζει τα όρια της δημόσιας σκέψης, γνώσης και πράξης και διαταράσσεται όταν ο ιδιωτικός χώρος ξεχύνεται στο δημόσιο (Ν. Δήμου, 2016). Η έννοια του κοινού καλού απουσιάζει και αντί αυτού επικρατεί το ιδιωτικό ή το παραταξιακό καλό. Το αποτέλεσμα στις μέρες αντικατοπτρίζεται στο δημόσιο χρέος. Έχουμε χρέος γιατί δεν νιώθουμε ατομικό χρέος και ευθύνη προς στην κρατική μας οντότητα και την κοινωνία της.


Η ιστορία της χώρας μας είναι γεμάτη από πολέμους, εμφυλίους πολέμους και πτωχεύσεις (Γ. Δερτιλής, 2016). Η γνώση της θα είχε αφυπνίσει τους σύγχρονους να αποφύγουν ορισμένα από τα ολέθρια λάθη του παρόντος, αλλά και του μέλλοντος. Κατά το διακεκριμένο ιστορικό: η γνώση της ιστορίας οδηγεί στην αυτογνωσία και στην επίγνωση. Από εκεί στην πράξη, ο δρόμος της Δημοκρατίας είναι ανοιχτός. Από εμάς τους πολίτες εξαρτάται αν θα βγούμε επιτέλους από τη δίνη των σφαλμάτων, αν θα ανακόψουμε τις δυνάμεις που την κινούν.


Από το ξετύλιγμα της ιστορίας και την κριτική ματιά του καθ. Γ. Δερτιλή έχουμε την ευκαιρία να δούμε ένα ξέφωτο στο τέλος του 19ου αιώνα. Στο πηδάλιο των κρίσιμων διαπραγματεύσεων για τη διευθέτηση του δημοσίου χρέους το δίδυμο Ζαϊμη-Στρέιτ. Οι διαπραγματευτές σε χρονικό διάστημα 11-μηνών πέτυχαν όρους παρόμοιους με αυτούς που όλα ανεξαιρέτως τα σημερινά πολιτικά κόμματα χρειάστηκαν επτά χρόνια άκαρπων διαπραγματεύσεων για να τους δεχτούν.Και βέβαια δεν έλειψαν (2010-2016): οι καθυστερήσεις στις μεταρρυθμίσεις, η φυγή κεφαλαίων, η απομάκρυνση των επενδυτών και τα μικροπολιτικά διλήμματα. Το παράδειγμα του 1898 διδάσκει ότι: οι μεγάλες κρίσεις μόνο με μια υπεύθυνη και μελετημένη πολιτική ηγεσία μπορούν να αντιμετωπιστούν.

Κατά το μεγάλο διανοητή αυτά που πρέπει να κυριαρχήσουν στη χώρα μας είναι: υπευθυνότητα, ενότητα και συναίνεση.

Ο Στέλιος Ράμφος (2016) αναρωτιέται: τι απαγορεύει τη συμπληρωματική σχέση κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, τι κάνει αδιανόητη τη συναλλαγή, τι νομιμοποιεί τα ατέλειωτα και συχνά παράλογα αντιπολιτευτικά «όχι» σε κάθε κυβερνητική πρόταση; Κατά το Ν. Δήμου το κυρίαρχο είναι η έλλειψη ορθολογισμού που είναι μάλιστα πολύ χειρότερο έλλειμμα από αυτό του προϋπολογισμού και μάλιστα το δεύτερο οφείλεται στο πρώτο.

Κατά τον Γ. Δερτιλή οι πολιτικοί μας αγνόησαν τα διδάγματα από την ιστορία μας γιατί: α) οι περισσότεροι διαβάζουν ελάχιστα, β) πολλοί από αυτούς δεν καταλαβαίνουν τα λίγα που τυχαίνουν να διαβάσουν, γ) όσα τυχόν καταλαβαίνουν, βαριούνται να τα εφαρμόσουν και δ) θεωρούν ότι οι υπήκοοί τους είναι τόσο ανίδεοι και βλάκες, ώστε να πιστεύουν αιωνίως τις δημαγωγίες τους.

Το συμπέρασμα από τα παραπάνω είναι ότι: για να δρομολογηθεί η άνοιξη στην πατρίδα μας χρειαζόμαστε πολιτικούς που να ανταποκρίνονται στο πολιτικό, ηθικό και διανοητικό καθήκον τους, διανοουμένους που να μεταδίδουν στους πολίτες τις απαραίτητες γνώσεις για να κρίνουν και πολίτες με κριτική σκέψη και παιδεία.


Καθ. Χρήστος Β. Μασσαλάς-π. Πρύτανης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων