Θάλασσα Κ. Γ. Καρυωτάκης

Τα σύννεφα τα γιγάντικα φαντάζουν κι ασημένια

στο μολυβένιο ουρανό

σαν τα χτυπά του ήλιου το φως' σαν τα χτυπά ο αγέρας

φεύγουνε πίσω απ' το βουνό.

Κι είναι θερίο η θάλασσα. Το παρδαλό της χρώμα

δίνει της - μπλάβο εκεί μακρυά, 

πιο δώθε ανοιχτοπράσινο κι ακόμα δώθε γκρίζο-

κάποια παράξενη θωριά.

Τα κύματα τα πράσινα, τα γκρίζα και τα μπλάβα,

πέρα, απ' του πελάου τα φαρδιά,

τα φέρνει ρήγας ο βοριάς, μπατσίζουνε τα βράχια,

μπατσίζουνε την αμμουδιά.

Τις βάρκες τις ψαρόβαρκες ο φόβος κυβερνήτης

μες στο λιμάνι τις κρατεί'

μα η σκέψη μου όλο σέρνεται στα γαλανά τα πλάτια

μ' ένα χρυσόνειρο δετή.

Σα γλάρος μαυροφτέρουγος πετά η ψυχή μου, σμίγει

με την ψυχούλα του νερού

και τήνε πάει ο άνεμος και τήνε πάει το κύμα

κι είναι παιχνίδι του καιρού.

Κι ενώ πονώ τον πόνο σου και πάω προς το βυθό σου

και χάνομαι με τον αφρό,

ύστερα, στο γαλήνεμα, την ηλιακή χαρά σου,

θάλασσα, δεν θαν τη χαρώ. 

                         Κ. Γ. Καρυωτάκης

                        Ο πόνος των πραγμάτων      

Αὐτὸς ποὺ σωπαίνει

Τὸ σούρουπο ἔχει πάντα τὴ θλίψη

ἑνὸς ἀτέλειωτου χωρισμοῦ

Κι ἐγὼ ἔζησα σὲ νοικιασμένα δωμάτια

μὲ τὶς σκοτεινὲς σκάλες τους

ποὺ ὁδηγοῦνε

ἄγνωστο ποῦ…

Μὲ τὶς μεσόκοπες σπιτονοικοκυρὲς

ποὺ ἀρνοῦνται

κλαῖνε λίγο

κι ὕστερα ἐνδίδουν

καὶ τ᾿ ἄλλο πρωί,

ἀερίζουν τὸ σπίτι

ἀπ᾿ τοὺς μεγάλους στεναγμούς…

Στὰ παλαιικὰ κρεβάτια

μὲ τὰ πόμολα στὶς τέσσερις ἄκρες

πλάγιασαν κι ὀνειρεύτηκαν

πολλοὶ περαστικοὶ αὐτοῦ του κόσμου

κι ὕστερα ἀποκοιμήθηκαν

γλυκεῖς κι ἀπληροφόρητοι

σὰν τοὺς νεκροὺς στὰ παλιὰ κοιμητήρια

Ὅμως ἐσὺ σωπαίνεις…

Γιατί δὲ μιλᾷς;

Πές μου!

Γιατί ᾔρθαμε ἐδῶ;

Ἀπὸ ποῦ ἤρθαμε;

Κι αὐτὰ τὰ ἱερογλυφικὰ τῆς βροχῆς πάνω στὸ χῶμα;

Τί θέλουν νὰ ποῦν;

Ὤ, ἂν μποροῦσες νὰ τὰ διαβάσεις!!!

Ὅλα θὰ ἄλλαζαν…

Ὅταν τέλος, ὕστερα ἀπὸ χρόνια ξαναγύρισα…

δὲ βρῆκα παρὰ τοὺς ἴδιους ἔρημους δρόμους,

τὸ ἴδιο καπνοπωλεῖο στὴ γωνιά…

Κι ὁλόκληρο τὸ ἄγνωστο

τὴν ὥρα ποὺ βραδιάζει…

Πίτερ Μάκριτζ: «Κοιτάτε προς τα πίσω, χάνετε το μέλλον»

PETER MACKRIDGE
Οι Ελληνες δεν έχουν να φοβούνται τίποτε σχετικά με τη γλώσσα τους, που είναι ευέλικτη, πλούσια και δυναμική, λέει ο Πίτερ Μάκριτζ, ομότιμος καθηγητής της Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Στο τελευταίο του βιβλίο με τίτλο Γλώσσα και εθνική ταυτότητα στην Ελλάδα 1766-1976 (εκδ. Πατάκης) εξηγεί γιατί η γλωσσική διαμάχη απέκτησε τέτοια πολιτική βαρύτητα στην Ελλάδα και ποιες αλλαγές επέφεραν οι ιδεολογικές αντιπαραθέσεις στη σημερινή γλώσσα μας. Το θέμα του βιβλίου είναι ιδιαίτερα επίκαιρο σήμερα που η ανάδυση μιας πολυπολιτισμικής Ελλάδας θέτει αναπόφευκτα το ζήτημα της εθνικής ταυτότητας σε μια νέα βάση.

Κύριε καθηγητά, τι είναι για εσάς η εθνική ταυτότητα;

«Είναι σημαντικό ένα έθνος, ένας λαός, να έχει τη δική του ταυτότητα, αρκεί να μη δίνει αυτή η ταυτότητα κάποια αίσθηση ανωτερότητας αυτού του λαού έναντι των γειτόνων του. Στην Αγγλία έχουμε πικρή πείρα από την "αγγλική ταυτότητα", όπου ως και πριν από μερικές δεκαετίες, λόγω της ισχύος της αποικιοκρατίας, οι Αγγλοι πίστευαν ότι ήταν ανώτερος λαός. Βέβαια κάτι ανάλογο θα έπρεπε να έχει εκλείψει εδώ και καιρό, αλλά δυστυχώς βλέπουμε να αναβιώνει σε ορισμένες περιοχές. Η εθνική ταυτότητα περιλαμβάνει τις ιστορικές μνήμες από το παρελθόν για τα κατορθώματα ενός λαού. Πρόκειται για ένα υγιές αίσθημα περηφάνιας αλλά και παρηγοριάς για έναν λαό που υποφέρει, όπως υποφέρει σήμερα ο ελληνικός λαός. Αρκεί να μην περιοριστεί αυτή η περηφάνια στο παρελθόν αλλά να είναι μια δύναμη και για το παρόν, πράγμα δύσκολο σε κρίσιμες συνθήκες, αλλά δεν είμαι ο αρμόδιος για να σας δώσω συμβουλές».

Θα μπορούσαμε να είχαμε αποφύγει τη γλωσσική διαμάχη;

«Η πηγή της γλωσσικής διαμάχης στην Ελλάδα είχε ως αφορμή την υπερβολική προσκόλληση στο παρελθόν, γι' αυτό οι Ελληνες είχαν την καθαρεύουσα, την αρχαϊκή και όχι την καθομιλουμένη, τη δημοτική. Το γλωσσικό ζήτημα ήταν στις περισσότερες περιπτώσεις ανασταλτικός παράγοντας, καθώς εμπόδισε τους Ελληνες να μπουν στη νεωτερικότητα για πολλές δεκαετίες, ιδίως στην αρχή του 20ού αιώνα. Αν οι Ελληνες είχαν επιλέξει τη δημοτική γλώσσα από την αρχή του ελληνικού κράτους, θα προόδευαν γρηγορότερα, και στην οικονομία και στους κοινωνικούς θεσμούς, αλλά και η πολιτική ζωή θα γινόταν ώριμη πιο νωρίς. Βέβαια το γλωσσικό ζήτημα δεν είναι η αιτία αλλά ένα σύμπτωμα προσκόλλησης στο παρελθόν». Για τη συνέχεια του άρθρου διαβάστε Εδώ

Φιλολογικός οίκος: Παγκόσμια ημέρα ποίησης

Φιλολογικός οίκος: Παγκόσμια ημέρα ποίησης: Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα ποίησης θα αναρτήσουμε τους πιο γνωστούς ορισμούς για την ύψιστη μορφή αυτή του λόγου. Αρχίζουμε με τους Έλλη...

Παγκόσμια ημέρα ποίησης

Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα ποίησης θα αναρτήσουμε τους πιο γνωστούς ορισμούς για την ύψιστη μορφή αυτή του λόγου. Αρχίζουμε με τους Έλληνες ποιητές:

Εκείνο που πρέπει να γίνεται και να ξαναγίνεται
αδιάκοπα, ατέρμονα, χωρίς την παραμικρή διάλειψη,
είναι η αντιδουλικότητα, η αδιαλλαξία, η ανεξαρτησία.
Η ποίηση είναι το άλλο πρόσωπο της Υπερηφάνειας. 

Οδυσσέας Ελύτης

..αυτό είναι στο βάθος η ποίηση,
Η τέχνη να οδηγείσαι και να φτάνεις προς Αυτό που σε Υπερβαίνει...
..να γίνεσαι Ανεμος για τον Χαρταετό
..και Χαρταετός για τον Ανεμο,
Ακόμα κι όταν Ουρανός δεν Υπάρχει... 
Οδυσσέας Ελύτης

Δεν παίζω με τα λόγια.
Μιλώ για την κίνηση
..που ανακαλύπτει κανείς να σημειώνεται μέσα στη ΣΤΙΓΜΗ.
όταν καταφέρνει να την Ανοίξει και να της δώσει Διάρκεια.
Οδυσσέας Ελύτης

Η ποίηση είναι το άλλο πρόσωπο της υπερηφάνειας.
Οδυσσέας Ελύτης

Πολλοί στίχοι είναι σαν αργυρές κλωστές
δεμένες στα καμπανάκια των άστρων-
αν τους τραβήξεις,
μια ασημένια κωδωνοκρουσία δονεί τον ορίζοντα.
πολλά ποιήματα μένουν αργά τη νύχτα στην ερημιά
βρέχουν κάθε τόσο τα τέσσερα δάχτυλα
των στίχων τους σ' ένα ρυάκι,
ύστερα χάνονται ονειροπαρμένα μες στο δάσος,
πνίγονται στο χρυσό πηγάδι της σελήνης-
Ένα σωστό ποίημα όμως ποτέ δεν καθυστερεί
σε μια γωνιά του ρεμβασμού.
Είναι πάντα στην ώρα του, λέει παρών
στο πρώτο κάλεσμα της εποχής του
Γιάννης Ρίτσος

Μας διώχνουνε τα πράγματα, κι η ποίηση
είναι το καταφύγιο που φθονούμε.
Κώστας Καρυωτάκης

Κι η ποίηση: ένα παιχνίδι
που τα χάνεις όλα,
για να κερδίσεις ίσως
ένα άπιαστο αστέρι.
Τάσος Λειβαδίτης

Ποίησις είναι ανάπτυξις στίλβοντος ποδηλάτου.
Εμπειρίκος

Ποίηση ανάμνηση από φίλντισι 
άναμμα τσιγάρου κατά λάθος από φεγγάρι 
δασκάλα μόνη μελαγχολική στο διάλειμμα 
ένα βιολί που παίζει μοναχό του 
χαλκός χαλκωματένια χαλκωματάς 
-όλα τα παλιά γυαλίζω 
πεταλούδα που γλιτώνει από τη φωτιά 
φωτιά που γλιτώνει από τα νερά 
βιολέτες σ' άσπρο λαιμό 
άσπρο άλογο που τρέχει σε μαύρο ουρανό 
νύχτα στρωμένη τσιγάρα 
λέξεις.
Μίλτος Σαχτούρης

Η ΦΥΛΑΚΗ, Κ. Μόντη

  

Το χειρότερο δεν είναι

που μ’ έκλεισαν σ’ αυτή τη φυλακή

και πήραν τα κλειδιά κι έφυγαν,

μα που δεν ξέρω ως πού φτάνει η φυλακή μου,

που δεν ξέρω το περίγραμμά της,

για να κάνω επιτέλους

σαν άνθρωπος κι εγώ

μιαν απόπειρα αποδράσεως.

Αὐτὸ τὸ ἀστέρι εἶναι γιὰ ὅλους μας

Τάσος Λειβαδίτης - Ποιήματα 

Θα 'θελα να φωνάξω τ' όνομά σου, αγάπη, μ' όλη μου τη δύναμη.
Να τ' ακούσουν οι χτίστες απ' τις σκαλωσιές και να φιλιούνται με τον ήλιο
να το μάθουν στα καράβια οι θερμαστές και ν' ανασάνουν όλα τα τριαντάφυλλα
να τ' ακούσει η άνοιξη και να 'ρχεται πιο γρήγορα
να το μάθουν τα παιδιά για να μη φοβούνται το σκοτάδι,
να το λένε τα καλάμια στις ακροποταμιές, τα τρυγόνια πάνω στους φράχτες
να τ' ακούσουν οι πρωτεύουσες του κόσμου και να το ξαναπούνε μ' όλες τις καμπάνες τους
να το κουβεντιάζουνε τα βράδια οι πλήστρες χαϊδεύοντας τα πρησμένα χέρια τους

Να το φωνάξω τόσο δυνατά
που να μην ξανακοιμηθεί κανένα όνειρο στον κόσμο
καμιά ελπίδα πια να μην πεθάνει

Να τ' ακούσει ο χρόνος και να μην σ' αγγίξει, αγάπη μου, ποτέ.